Gözden Çıkarılmış Gezegen: “Plüton”
76 sene boyunca Gezegen Unvan’ı ile yaşamış olan Plüton
Bundan 15 – 16 sene önce Cüce gezegen olarak Gezegenlikten diskalifiye edildi.
Plüton’un Keşfi Nasıl Yapıldı?
Plüton’un keşif sebebi Neptün sayesinde başlamıştır,
Uranüs’ün yörüngesini etkileyen bir cisim olduğunu söyleyen Gök Bilimciler
Neptün’ün de yörüngesinde bir gariplik sezmişler. Seneler seneleri kovaladıktan
sonra takvimler 1930 senesini gösterdiğinde 19. Yy. da başlayan Gezegen
kovalamaca sona erdi. Lowell Gözlem evinde Gece Asistanı olarak görev yapan 22
yaşındaki genç Tombaugh, 1930 senesinin Şubat ayının ortalarında (18 Şubat)
Tarihinde bu 9. Gezegen bulundu.
Neden Plüton Adı Kullanılıyor?
Gezegene koyulacak isim Lowell Gözlem evine aitti,
Çalışanlar halkan isim önerilerini göndermelerini istedi. Bu isim önerileri
arasında 11 yaşındaki bir İngiliz kız çocuğu “Plüton” İsmini önerdi. Artık 9.
Gezegen’in adı Plüton’du, bu keşife hitaben Disney Stüdyoları Mickey Mause
Çizgi Filmindeki Köpeğe “Plüto” İsmini verdi.
·
Plüton’un Bilimsel Sembolü PL’dir
·
“Plüton’un Baş harfleri ve Lowell Gözlem
evinin kurucusu Percival Lowell’in de baş harflerini içinde barındırmaktadır.”
Plüton Neden Gezegenlikten Çıkarıldı?
Plüton’un Gezegenlik kariyeri 76 sene sonra sekteye
uğradı, Gök Bilimciler Plüton’un olduğu bölgede (Kuiper Kuşağı) ona benzer 3
tane daha cisim bulunca “Bu bölgede daha ne kadar Gök Cismi bulabiliriz acaba?”
diyerek çalışmalara başladılar.
Uluslar Arası Gökbilim Cemiyeti bir toplantısında Kuiper
Kuşağında buldukları gezegenlerden konuşmaya başladılar. Günlerce Süren
Müzakereler Sonu gelmek bilmeyen tartışmalara dönüştü ve sonunda Plüton ve
diğer Gök Cisimleri Gezegenlikten çıkarıldı.
PLÜTON HAKKINDA TEMEL BİLGİLER
·
GÜNEŞTEN
ORTALAMA UZAKLIK: 5.906.440.628 KM
·
GÜNEŞTEN
YÖRÜNGESEL UZAKLIK (GEZEGEN SIRALAMASI): 10
·
EKVATOR
ÇAPI: 2.400
·
KÜTLE:
DÜNYA’NIN 0,24’Ü
·
YOĞUNLUK:
SUYUN 2 KATI DAHA YOĞUN
·
BİR
GÜNÜN UZUNLUĞU: YAKLAŞIK 1 HAFTA
·
BİR
SENENİN UZUNLUĞU: 248 SENE (DÜNYA SENESİ)
·
ORTALAMA
SICAKLIK: -220 DERECE
·
BİLİNEN
UYDU SAYISI: 5
Plüton’un Uyduları
Plüton’un keşfinden ve gezegenlikten çıkarılışından
bahsettik peki Plüton’un da Dünya ve diğer Gezegenler gibi Uydusu veya Uyduları
var mı? Evet, Plüton’un şuana kadar keşfedilen 5 tane uydusu vardır.
1) Charon
Plüton’un en çok bilinen uydusu Charon 1978 yılında James
Walter Christy Tarafından keşfedilmiştir. Hubble Uzay Teleskop’u ile 20. Yy.
sonlarında Plüton ve Charon iki ayrı cisim olarak fotoğraflanmıştır,
Charon’un en kaliteli fotoğrafı 2015
yılında elde edilmiştir. Plüton’un Atmosferinin genişliğinden dolayı Charon,
Plüton’un Atmosferinin yanında yer almaktadır. Charon ve Plüton’un aynı yüzleri
her zaman bir birlerine dönüktür. Charon’un Boyutu Plüton’a çok yakın olduğundan
Bazı Gök Bilimciler Çifte Cüce Gezegen Olarak Adlandırmaktadırlar.
Charon’un Yörünge Süresi
Charon’un yörünge süresi 1 haftadır (6.4 Dünya Günü) Saat
ile ifadesi 158 Saattir.
Charon’un Çapı
1212 Km kadar çapa sahip olan bu uydu’nun Kütlesi
Plüton’un Kütlesinin 8’de 1’i kadardır.
Charon’un Yüzey Sıcaklığı
Plüton’un en büyük Uydusu Charon’un Yüzey Sıcaklığı -220
derece’ye kadar ulaşmaktadır.
2) Styx
Styx 2012 senesinin Haziran
ayında Mark Showalter’ın öncülüğünde bir ekip
sayesinde keşfedilmiştir. Temmuz ayının ilk haftası da varlığı resmi kuruluşlar
tarafından kabul görmüştür. Plüton’a (Charon’dan sonra ki) en yakın uydudur.
Styx’in Kütlesi 7.5x1015
kilogramdır. Styx’in yüzeyinin büyük bir bölümünün Su Buzu parçalarından
oluştuğu tahmin ediliyor. Bu uydunun atmosferi yok, Styx aslında Kuiper
kuşağında dolanan diğer cisimler gibi bir kütleydi ama daha sonrasında Plüton’a
çarptı ve onun yörüngesine dahil oldu, bu nedenle atmosferi yok ama Plüton’un
atmosferine yakın bir konuma sahip.
Styx’ın Yörünge Süresi
Yörünge süresi 20 gündür (20 Dünya günü).
Styx’ın Çapı
Styx’in yörünge çapı 96.000
KM olarak kabul ediliyor, Meridyen çapı ise en az 10 Km en fazla 20 Km olarak
tahmin ediliyor.
3) Nix
Cüce Gezegenimiz Plüton’a en yakın 3. Sıradaki uydu “Nix”
15 Haziran 2005 tarihinde keşfedilmiştir, keşfeden bilim adamının ismi Max J. Muchler’dir. İlk adı Nyx olarak
verilmiştir, (şuan sahip olduğu isimle pek de bir telaffuz farklılığı yok)
ancak bu isim bir göktaşına ait olduğu gerekçesiyle günümüzdeki haline
dönüştürülmüştür (NİX).
165 Km’den çekilen en ayrıntılı
fotoğrafı Dünya’ya 2015 yılında ulaştı. Bu fotoğraf 2015 senesinin temmuz
ayında herkesle paylaşıldı. Nix’in Cüce Gezegen Plüton’a olan uzaklığı
Charon’dan 3 kat daha fazladır. Yörüngesinin oluşumunda da Charon’un çok büyük
bir etkisinin olduğu düşünülmektedir. -240 ve daha altında olan ortalama hava
sıcaklığı bulunmaktadır. 4.5x1016 Kg
olan kütlesi ile bu uydu Styx’den biraz daha küçüktür.
Nix’in Yörünge Süresi
25 Dünya günü (Yaklaşık 1 ay) .
Nix’in Çapı
Tam net bir sayı verilememekle birlikte 45 Km olduğu
tahmin edilmektedir.
4) Kerberos
28 Haziran 2011 Tarihinde keşfedilen Plüton’un en büyük 5.
(sonuncu) Uydusu. Mark Showelter Tarafından Hubble Uzay Teleskopu ile
keşfedildi. Aynı yılın Temmuz ayında
resmi olarak Plüton’un uydusu ilan edilmiştir. En net fotoğrafı 396.100 Km ‘den
çekilmiştir. Plüton’a olan uzaklığı yaklaşık 52.000 (elli iki bin) Km’dir. Bu uydunun Atmosferi bulunmamaktadır.
Kerberos’un Yörünge Süresi
32 Dünya günü olarak hesaplanmıştır.
Kerberos’un Çapı
34 Km çapa sahip.
Kerberos’un Kütlesi
1.65x1016 Kg kütleye sahiptir.
5) Hydra
15 Haziran 2005 senesinde Harold Weaver tarafından diğer
Uydular gibi Hubble Uzay Teleskopu aracılığıyla keşfedilmiştir. En net
görüntülü fotoğrafı 14 Temmuz 2015’te çekilmiştir. Atmosferi yok ve yüzeyi Su
Buzundan oluşuyor. Hydra aynı zamanda Eliptik bir şekle sahip.
Hydra’nın Yörünge Süresi
Hydra’nın Yörünge süresi 38 Dünya günü olarak hesaplanmıştır.
Hydra’nın Çapı
Uzun ekseni 51 Km kısa ekseni 31 Km’dir.
Hydra’nın Kütlesi
4.8x1016 kütle ile Nix’ten biraz daha büyüktür.
0 Yorumlar